De menginstallatie in de Nieuwe Meer zorgt ervoor dat er geen blauwalgen ontstaan. Die installatie is dringend aan vervanging toe. Waterschap Rijnland staat klaar om dat te doen en stelt ook het grootste deel van het geld ter beschikking, maar vraagt ook een kleine bijdrage van Amsterdam.  Maar Amsterdam negeert het probleem.  In een brief naar de gemeente en Rijnland hebben we alles nog eens op een rijtje gezet. We bereiden ons samen met andere belanghebbenden voor op acties.

De bewoners en gebruikers van de Nieuwe Meer hebben in het verleden heel veel last gehad van blauwalg. In 1993 kwam daar gelukkig een eind aan door de aanleg van de luchtmenginstallatie. Zonder die installatie ontstaat er ’s zomers in dit diepe meer een warme toplaag waarin de blauwalg heel snel groeit. Door vanaf de bodem van het meer lucht omhoog te blazen mengt het water zich en dat is fataal voor de blauwalg.

Deze ruim 25 jaar oude installatie werkt inmiddels echter nog maar op zo’n 65 procent van zijn originele capaciteit en geeft steeds meer storingen. Gevolg: razendsnelle groei van de blauwalg, vorming van drijflagen, zwemverboden en overlast voor bewoners, bedrijven, recreanten en flora en fauna.

Rijnland, de beheerder van de installatie, heeft om die reden al in 2017 vastgesteld dat deze 25 jaar oude installatie dringend aan vervanging toe is. De kosten daarvoor worden geschat op 600.000 euro. Rijnland is bereid daarvan de helft te betalen en het hele project te organiseren en voor te financieren.

De andere helft van de kosten, zo’n 300.000 euro, zou volgens Rijnland door andere belanghebbenden opgehoest moeten worden, te weten de provincie en de gemeenten Amstelveen en Amsterdam. Deze belanghebbenden geven echter al anderhalf jaar niet thuis. Blijkbaar moet het eerst misgaan voor ze wakker worden.

Wat is het belang voor Amsterdam om in actie te komen voordat de installatie het begeeft?

• Recreatie: Het meer is druk in gebruik door zeilers, zeillessen voor de jeugd, surfers, roeiers, langeafstandzwemmers, paddleboarders en veel kinderen op de zwemstrandjes bij Sloten. Als de installatie uitvalt zal er een hele zomer niet kunnen worden gezwommen in de Nieuwe Meer, terwijl de behoefte aan recreatieruimte en verkoeling alleen maar toeneemt.
• Volksgezondheid: Aan de noordoostkant van de Nieuwe Meer liggen zo’n 70 woonboten. Omdat hier meestal een zuidwestenwind waait, hopen de drijflagen van blauwalg zich hier op. Door de rotting van de drijflagen ontstaat niet alleen stank, maar ook giftige dampen die slecht zijn voor de gezondheid.
• Woningbouw: Het natuurgebied de Oeverlanden speelt in veel plannen van de gemeente een rol. In bijna alle nabijgelegen bouwprojecten kan verdicht worden gebouwd met het argument dat zich op afzienbare afstand van de bebouwing een natuur- en recreatiegebied bevindt. Bij het zogenoemde Verdi-project spreekt men zelfs van een verborgen parel, die ontsloten moet worden voor de rest van de stad. Wanneer deze parel onwelriekend, troebel en zelfs gevaarlijk voor de volksgezondheid wordt valt te bezien hoe dit in de media zal worden uitgemeten en welke invloed dit zal hebben op de populariteit van de nieuwbouw.
• Groen: Er wordt op veel manieren en door veel mensen, zowel binnen de gemeente als door de huidige gebruikers, geijverd om van het omliggende natuurpark de Oeverlanden en het Amsterdamse Bos een beschermd gebied te maken in de hoop dat deze als een zeer bijzonder ‘Central Park’ binnen de steeds drukker wordende stad blijvend rust, groen, recreatie en onthaasting zal bieden. Een onwelriekende waterpartij hoort hier natuurlijk niet bij.
• Ecologie: Waterflora en -fauna staan in direct contact met blauwalg. Bij overmatige blauwalgengroei heeft dit negatieve gevolgen, waardoor mogelijk krw-doelen in de Nieuwe Meer niet gehaald worden. Duidelijk is dat de luchtmenger zorgt voor helder water en zolang deze goed functioneert, draagt dit juist bij aan het halen van de krw-doelen. Het zou beschamend zijn als Amsterdam hier niet aan kan voldoen.
• Duurzaamheid: Nuon heeft een koudecentrale waarmee kantoren en datacentra van de Zuidas worden gekoeld. De nieuwe installatie kan zo aangelegd worden dat het rendement van die koudecentrale flink stijgt. Dat vermindert de CO2-uitstoot fors. Nuon is bereid de meerkosten daarvan, zo’n 200.000 euro, te investeren.
• Zuidasdok: De pompen van de menginstallatie staan op het toekomstige werkterrein van ZuidPlus. Waarschijnlijk moeten ze daarom worden verplaatst of komen er tijdelijke pompen. Dit geld kan beter geïnvesteerd worden in een duurzame oplossing.

Ten slotte: haast is geboden!

Haast is geboden omdat al bijna twee jaar geleden door Rijnland is vastgesteld dat de luchtmenginstallatie dringend vervangen moet worden.  Haast ook omdat een Europese aanbesteding nodig is en de installatie alleen in de winter vervangen kan worden en het echt belangrijk is dat er uiterlijk in de zomer van 2020 een nieuwe installatie is.

Er is nog 300.000 euro nodig voor een installatie die weer zo’n 20 jaar meekan. Dat is een investering van slechts 15.000 euro per jaar. Belachelijk weinig, als je ziet wat er allemaal op het spel staat. Doodzonde ook om te wachten tot het moment dat blauwalg de Nieuwe Meer overneemt, mens en natuur daar schade van ondervinden en de pers er bovenop duikt.

De plannen liggen er, Rijnland wil het financieren en Rijnland staat klaar om ze uit te voeren. Dus waarom nog langer gedraald.